Cukrzyca jest chorobą społeczną, prawdziwą współczesną plag ą, ceną, jak ą płacimy za cywilizacyjny rozwój. Na cukrzycę, zaburzenie metaboliczne, które objawia się zbyt wysokim stężeniem glukozy we krwi, cierpi na świecie około 285 mln osób. Liczba nowych zachorowań rośnie jednak w tak dramatycznym tempie, że Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF) szacuje, iż w 2030 roku wyniesie ona 438 mln. Całkowite koszty leczenia samej choroby i jej powikłań wahają się od 2,5 do 15 proc. rocznych wydatków przeznaczonych na ochronę zdrowia.

Cukrzyca może powodować zaburzenia funkcjonowania, a nawet niewydolności wielu narządów. Oczy są jednym z nich. W ciągu każdej doby 55 osób na świecie traci wzrok wskutek cukrzycy!

Oko diabetyka

Cukrzycy bardzo często towarzyszy retionopatia cukrzycowa, która jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku pomiędzy 20. a 60. rokiem życia.
– Jest to choroba małych naczyń w siatkówce. Siatkówka to część oka, która odbiera obrazy ze świata zewnętrznego. Gdy prawidłowo funkcjonuje, możemy czytać, oglądać TV, rozróżniać osoby i oglądać świat wokoło nas. Retinopatia cukrzycowa prowadzi do uszkodzenia siatkówki, niedotlenienia, powstania krwotoków, a w schyłkowym stadium rozwija się nieprawidłowa tkanka łączna (tzw. proliferacje) i dochodzi do odwarstwienia siatkówki. Zmiany te zwykle zachodzą powoli, początkowo mogą być niezauważalne przez pacjenta. W końcowym etapie prowadzą do trwałej, częściowej lub całkowitej utraty widzenia – tłumaczy dr Iwona Filipecka z bielskiej Kliniki Okulus, specjalizująca się w diagnostyce okulistycznej.

Nie tylko jaskra i zaćma

U diabetyków częściej niż u innych osób występuje jaskra. Ryzyko zachorowania jest związane z wiekiem i czasem trwania choroby. Powoduje ona uszkodzenie nerwu wzrokowego, czyli tej części oka, która przekazuje obraz do mózgu. Również zaćma u osób chorych na cukrzycę występuje sześciokrotnie częściej niż u ludzi zdrowych. Po latach trwania choroby zmiany można jednak zaobserwować w całej gałce ocznej.
– Chorzy na cukrzycę mają zmniejszoną odporność na infekcje i częściej występują u nich stany zapalne (np. zapalenia brzegów powiek, jęczmienie). Mogą się również pojawić wady wzroku. U połowy pacjentów obserwuje się zespół suchego oka, a niektórzy mają zaburzenia rozpoznawalności barw w zakresie niebieski – zielony – wyjaśnia dr Iwona Filipecka.

{ads1}

Nie wiedzą o chorobie

Wielu pacjentów nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że choruje na cukrzycę, a okazuje się to przy okazji innych badań, na przykład u okulisty.
– Pamiętam pacjenta około 40-letniego, który przyszedł do mnie z zaburzeniami widzenia. Raz widział dobrze, a raz miał zamazane obrazy. W badaniu stwierdziłam wadę refrakcji – minus 2 dioptrie (pacjent nigdy nie nosił okularów i widział dobrze). Dopytałam, czy ma zwiększone pragnienie (to częsty objaw niewyrównanej cukrzycy). Potwierdził, że tak. Ze względu na te objawy i młody wiek pacjenta nie przepisałam okularów, tylko skierowałam go na badania krwi w kierunku cukrzycy. Okazało się, że pacjent chorował na cukrzycę, o której nie wiedział. Miał bardzo wysoki poziom cukru we krwi. Po jego unormowaniu wszystkie objawy okulistyczne minęły, łącznie z wadą wzroku – mówi dr Iwona Filipecka.

Nie tylko cukier

Wiele osób myśli, że cukrzyca polega wyłącznie na kontrolowaniu poziomu cukru we krwi. Jednak często wiąże się z podejmowaniem koniecznych zmian w dotychczasowym stylu życia. Przede wszystkim należy przestrzegać diety i utrzymywać odpowiedni poziom glikemii, hemoglobiny glikowanej oraz innych parametrów gospodarki węglowodanowo-tłuszczowej, a także prawidłowe ciśnienie tętnicze.
Każdy pacjent z rozpoznaną cukrzycą powinien się zgłosić do okulisty i regularnie uczęszczać na badania kontrolne. Gdy zostanie stwierdzona retinopatia cukrzycowa, konieczne jest wykonanie laseroterapii siatkówki, a przy zaawansowanych zmianach – zabieg operacyjny.

Laseroterapia to sprawdzona metoda ograniczania zmian cukrzycowych w siatkówce. Może być ogniskowa, gdy niszczone są wybiórczo tylko obszary uszkodzonej siatkówki, lub tak zwana panfotokoagulacja, gdy – aby zapewnić funkcjonowanie plamki żółtej (czyli tej części siatkówki, która odpowiada za dobre widzenie, rozpoznawanie kolorów, czytanie) – niszczona jest większość powierzchni siatkówki. Pamiętać jednak należy, że bez prawidłowo uregulowanej cukrzycy leczenie okulistyczne nie uchroni przed utratą wzroku.